کرج

وجه تسمیه

کرج در اصطلاح فرهنگ به معانی مختلفی از جمله شکاف، گریبان، قارچ، کوهپایه، قایق های بزرگ، دماغه کوه و... آورده شده است. براساس روایتی کرج ار کلمه کوه رج به معنی محلی که کوهها در یک ردیف قرار گرفته اند، اقتباس گردیده است. هم چنین برخی از مورخین نام کرج را بنام کراج و کرژ به معنای کوهپایه نسبت می دهند.همچنین در ایام باستان ،از تپه آتشگاه وکوههای مراد تپه وکلاک وقلعه دختر شهرستانک برای خبر رسانی و دیده بانی استفاده میشده واحتمال دارد کرج از واژه کراج به معنای بانگ وفریاد اقتباس شده باشد.نام کرج در قدیمی ترین ماخذی که آمده در نزهه القلوب نوشته حمدالله مستوفی است.

تاریخچه

تاریخ کرج بیش از ده هزار سال و قدمتش به سال های قبل از مادها بر می گردد. از شواهد موجود بر می آید که مردم ساکن در کرج قبل از روی آوردن به دین زرتشت و اسلام ، میترائسم بوده اند.این منطقه از نخستین مراکزی است که با مهاجرین اولیه از سرزمین های شمالی، بر نخستین بامداد تمدن چشم گشود و نام آن نیز در اوستا آمده است.

اهالی ساکن در کرج در طی قرن چهارم پیرو آئین زرتشت بوده اند و مراسم سنتی خود را اجرا می کرده اند که هنوز هم آثار آنها وجود دارد و پس از آن در طی قرون چهارم تا نهم به دین اسلام گرویده و اهل تسنن بودند، بعد از قرن نهم و ورود شاهان صفوی به کرج مردم به مذهب شیعه روی آوردند.

به خاطر قرار گرفتن کرج در مسیر شاهراه خراسان (که از شهرهایی چون ری،نیشابور و بغداد می گذشت)در دوران صفویان به بعد این شهر رو به آبادانی گذاشت.در صده اخیر با تاسیس سازمان دامپروری در حیدر آباد کرج (سال ۱۳۰۴)،کارخانه قند(سال۱۳۱۱)،مؤسسه سرم سازی رازی(۱۳۱۱)،دانشکده کشاورزی(سال ۱۳۳۱ )،سد کرج(سال ۱۳۴۰) و... این شهر به یکباره به عنوان یکی از قطبهای مهم عمرانی،صنعتی و علمی کشور شناخته شد.

در سال ۱۳۳۵ کرج با جمعیت ۱۴۵۲۶نفر در رتبه دوم شهرهای بزرگ کشور(بعد از تهران) قرار داشت .در سال ۱۳۴۸با تصویب طرح جامع تهران برای ۲۵ سال آینده(که در آن ایجاد تقریبا ۹قطب شهری جدید که بین کرج وتهران پارس پخش بودند)کرج به عنوان شهری که مستقیما به توسعه شهر تهران مربوط می شود ؛ در کنار دو شهر سابق ری و ورامین به منظومه شهری تهران پیوست.

(نقشه هوایی کرج)

کرج در سال ۱۳۵۳	کرج درسال ۱۳۳۵

با توجه به عکسهای بالا تحول شهری کرج را از ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۳ را می توان به وضوح مشاهده کرد.

زبان و گویش:

کرج ریشه در زمان مادها دارد و بیشتر واژه ها ، واژه های پارسی و اوستایی است و به زبان تاتی نزدیک است. در سه قسمت البرز ( شمالی ، جنوبی و مرکزی) تنها در تلفظ لغات تفاوت اندکی وجود دارد مانند کسره ، فتحه و ضمه

بازی های سنتی کرج و اسباب بازی ها:

بازی ها:

۱/توپ کاج ۲/الک و دولک ۳/گودارم ۴/جوباقالی به چند من

۵/بپر دو شاخ ۶عاشوق بازی ۷/چال چاله ۸/گودرنگ (قایم باشک)
۹/ ازلزی ۱۰/زو ۱۱/ تپه کا ۱۲/ترنگه بازی

۱۳/شاه وزیرک ۱۴/ هفت سینگ (توپ کاچ)

با توجه به مطالعات و آثار تاریخی به دست آمده نشانگر این است که کرج در دوره های ساسانیان ، اشکانیان و هخامنشیان پیشرفت های قابل توجهی داشتند که می توان به آثاری همچون تخت کیکاوس ، تخت سلیمان ، قلعه دختر ، قلعه کی قباد و پرستشگاه ناهید اشاره نمود.

وضعیت فعلی

شهرستان کرج از شمال با استان مازندران، ازغرب با شهرستان ساوجبلاغ، از جنوب به شهرستان شهریار و رباط کریم، و از شرق با تهران هم جوار است.کرج واقع در عرض جغرافیایی ۳۵/۳۱ تا ۳۶/۳۲ و طول جغرافیایی ۱۸/۵۰ تا ۲۶/۵۱، دارای آب و هوای معتدل و خشک می باشد.

وسعت کرج حدود ۵۸۳۰ کیلومتر می باشد وامروزه بدلیل داشتن خاک و اقلیم مناسب و قرار داشتن در نزدیکی پایتخت و مسیر راه های اصلی ارتباطی، دارای رقم بالای مهاجرت است.طبق آمار حدود ۸۳% جمعیت کرج را مهاجران تشکیل می دهند.از عوامل ازدیاد جمعیت کرج توسعه صنعت،استقرار مؤسسات تحقیقاتی وبخش کشاورزی ،سرریز جمعیت تهران و...را می توان نام برد.

جمعیت کنونی کرج حدود ۲ میلیون ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده می شود.

معرفی مناطق کرج

منطقه ۱ : شهرک رسالت عظیمیه، حصار ، حصار بالا ، سرجوی،جهانشهر،بلوار جمهوری شمالی، کوی کارمندان شمالی، کوی اتحاد

منطقه ۲: همت آباد ، احمدیه ، ویلا،کوی بنفشه،خلج آباد، اکبرآباد ، کوی شقایق ، حسین آباد،شهرک ذوب آهن،کلاک نو ، کلاک بالا،سرحد آباد،شهر صنعتی ، شهرک شیخ سعدی ، نوروز آباد،بلوار چمران،قلمستان ، ترک آباد ، شکر آباد ، بلوار هفت تیر

منطقه ۳:شهرک ناز، شهرک شهید رستمی، فردیس ، حافظیه،نجف آباد ، شهرک پاسدار،شهرک دهکده ( شهرک خانه )

منطقه ۵:دهقان ویلای اول و دوم،شهرک پردیسان ، شهرک شهید چمران ، شهرک مهران،کرج نو ، شهرک جاده موحدین،گلشهر ، درختی ، میدان عطار ، گلزار، انوشیروان،حصارک پایین، رضا شهر ، شهرک ولیعصر ، شهرک قائمیه ، شهرک گلها

منطقه ۶: باغستان غربی ، بیدار چشمه،حصارک بالا،حیدر آباد،شهرک گلدشت ، پیشاهنگی ، شهرک طالقانی،شاهین ویلا ، صوفی آباد ، شهرک ظفر

منطقه ۷: رجایی شهر ( گوهردشت )،شهرک بهارستان ، باغستان شرقی،شهرک بهداری ، شهرک جهازیها،حسن آباد ، شهرک امام رضا ، شهرک فرهنگیان ، شهرک اوج،کوی امامیه ، کوی قائم

منطقه ۸:برغان ، خیابان ولیعصر،اسلام آباد،خیابان بهار،خیابان چالوس

منطقه ۹:چهارصد دستگاه،آسیاب برجی،مهرویلا ، دولت آباد ، کارخانه قند،گلشهر ویلای شرقی ،کوی کارمندان جنوبی، مظاهری ، دانشکده کشاورزی، بلوار بلال

منطقه۱۰ : شهرک سیمین دشت، رزکان ، شهرک منظریه، کوی ۱۱۰، کوی لاله ، شهرک هفده شهریور ، گلستان ، شهرک ارم ، شهرک شهید حسینی،چهار باغ،، شهرک وحدت ( راه آهن)

مناطق اقماری:کمالشهر،ماهدشت،محمدشهر،آسارا،مشکین دشت،اشتهارد

اقتصاد کرج : از آمار به دست آمده تعداد شاغلان در کرج ابتدا در بخش خدمات سپس صنعت و کشاورزی و دامپروری مشغول می باشند که در بخش صنایع به صنایع غذایی ، نساجی ، چرم ، سلولزی ، کشاورزی و ... می توان اشاره نمود. وجود سه شهرک صنعتی اشتهارد،بهارستان و سیمین دشت نشان دهنده صنعتی بودن کرج است.

صنایع دستی کرج

شهرستان کرج با توجه به رقم بالای مهاجرت نسبت به سایر شهرستانها ،زمینه ایجاد رشته های متنوع وتعدد صنعتگران صنایع دستی را مهیا می سازد.در حال حاضر اکثر رشته های صنایع دستی ایران در شهرستان کرج فعال می باشند و به لحاظ درجه فعالیت رشته هایی هستند که در سطح ممتازی قرار دارند .این رشته ها عبارتند از: گلیم بافی ،معرق، منبت کاری ، مصنوعات چرمی، سفالگری ، پیکر تراشی ، آهنگری ، سوزندوزی ، ساخت سازهای سنتی ، شیشه دمی وسنگتراشی

مرکز آموزش صنایع دستی کرج می کوشد تا با تربیت نیروهای متخصص و مورد نیاز صنایع دستی ،هم پشتوانه ای فرهنگی وغنی برای این رشته از کار در جامعه پدید آورده وهم اینکه زمینه های اشتغال جوانان با ذوق وهنرمند ومستعد را فراهم ساخته است. بر اساس آمار ارائه شده توسط این مرکز ،تعداد هنرمندان صنایع دستی که تا کنون موفق به دریافت کارت شناسایی صنعتگری شده اند وبه صورت خانگی مشغول به فعالیت می با شند حدود ۳۰۰نفر و تعداد کارگاههای صنایع دستی دارای پروانه تولید کارگاهی حدود ۲۰۰ کارگاه است.